नवी दिल्ली (वृत्तसंस्था) केंद्र सरकारने आधार कार्ड (Aadhar Card) बाबत एक सूचना जारी केली. आधार कार्डचा गैरवापर टाळण्यासाठी सरकारने अधिसूचना जारी केली आहे. दरम्यान, भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकारण्याच्या या नियमावलीवरून वादंग होण्याची चिन्ह निर्माण होताच केंद्र सरकारने आज रविवारी त्याबाबतचं स्पष्टीकरण दिलं आहे.
अनेक सरकारी आणि निमसरकारी विभागांशी संबंधित कामात आधार कार्ड असणे आता गरजेचे झाले आहे. बँक खाते उघडणे असो किंवा हॉटेलमध्ये रूम बुक करणे असो, आधार कार्डची मागणी केली जाते. मात्र आता सरकारने आधार कार्डबाबत एक नवीन अॅडव्हायजरी जारी केली. प्रत्येक ठिकाणी आधार कार्डची छायाप्रत देऊ नये, कारण त्याचा गैरवापर होऊ शकतो, असं केंद्रीय इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाने जारी केलेल्या प्रसिद्धीपत्रकात म्हटले आहे. सरकारने त्याऐवजी चार अंक असलेले मास्कड कार्ड वापरण्याविषयी सांगितले आहे, यात तुमच्या आधार क्रमांकाचे फक्त शेवटचे ४ अंक दिसत आहेत. हे मास्क आधार फंक्शन युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया (UIDAI) च्या अधिकृत वेबसाइटवरून डाउनलोड केले जाऊ शकते.
प्राधिकारण्याच्या या नियमावलीवर ओवेसींची टीका
एआयएमआयएमचे प्रमुख आणि खासदार असदुद्दीन ओवेसी यांनी केंद्र सरकारच्या आधार कार्डबाबतच्या धोरणांवर टीका केली आहे. लोकांना त्रास देण्यासाठी आणि त्यांचा जीव घेण्यासाठी आधार कार्डचा वापर केला जात असल्याचं ओवेसींनी त्यांच्या ट्विट मध्ये म्हटलं आहे. ओवेसी आपल्या दुसऱ्या एका ट्विट मध्ये म्हणतात, भाजपच्या माजी नगरसेवकाने मुस्लिम असल्याच्या संशयावरून आणि आधारकार्ड दाखवू शकत नसल्यामुळे भंवरलाल जैन या अपंग व्यक्तीची हत्या केली. अशी आणखी अनेक उदाहरणे आहेत जिथे आधारकार्ड लोकांसाठी घातक ठरलं आहे.
या नियमावलीवरून सरकारचे घुमजाव
भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकारण्याच्या या नियमावलीवरून वादंग होण्याची चिन्ह निर्माण होताच केंद्र सरकारने आज रविवारी त्याबाबतचं स्पष्टीकरण दिलं आहे. “प्राधिकारण्याच्या नियमावलीचा चुकीचा अर्थ लावला जाण्याची शक्यता लक्षात घेता, तीच भूमिका ठेवतं प्रसिद्धपत्रक तात्काळ मागे घेण्यात येत आहे,” असं सरकारच्या आजच्या प्रसिद्धीपत्रकात म्हटलं आहे.
या नियमावलीत कोणत्या सूचना देण्यात आल्या होत्या?
- आधार कार्डचा गैरवापर होऊ शकतो, म्हणून लोकांनी आधार कार्डची फोटोकॉपी कोणत्याही संस्थेला देऊ नये. त्याऐवजी तुम्ही मास्क आधार कार्ड वापरू शकता. तुमचा पूर्ण 12 अंकी आधार क्रमांक मास्क आधार कार्डमध्ये दिसत नाही. त्याऐवजी आधार क्रमांकाचे फक्त शेवटचे चार अंक दिसतात. हे मास्क आधार ऑनलाइन देखील मिळवता येतं.
प्राधिकरणाने म्हटलं आहे की, कोणत्याही आधार क्रमांकाची सत्यता पडताळण्यासाठी https://myaadhaar.uidai.gov.in/verifyAadhaar वर भेट देता येईल. तसेच ऑफलाइन पडताळणीसाठी तुम्ही mAadhaar मोबाइल अॅप्लिकेशनमध्ये QR कोड स्कॅनर वापरून ई-आधार किंवा आधारकार्ड किंवा आधार पीव्हीसी कार्डवरील QR कोड स्कॅन करू शकता.
सरकारने लोकांना चेतावणी देतं म्हटलं आहे की, त्यांनी सार्वजनिक कॉम्प्युटर किंवा सायबर कॅफेमधून आधारची प्रत डाउनलोड करू नये. तसं केल्यास, डाउनलोड केलेल्या आधारच्या प्रती पर्मनंट डिलीट झाल्या आहेत याची खात्री करा.
इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाने आपल्या नियमावलीत हे ही स्पष्ट केलं आहे की, विनापरवाना खाजगी संस्था तुमचे आधारकार्ड मागू किंवा ठेवू शकत नाहीत. यामध्ये विनापरवाना हॉटेल्स आणि सिनेमा हॉलचा ही समावेश करण्यात आला आहे. भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण (UIDAI) कडून आधारसाठी युजर लायसन्स घेतलं असेल अशाच खाजगी संस्था तुमच्या आधार कार्डची प्रत मागू शकतात.
मास्क आधारकार्ड कसे डाऊनलोड करायचे?
युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडियाच्या वेबसाइटवर जाऊन मास्क आधार कार्ड डाउनलोड करु शकता. यासाठी अगोदर इथे क्लिक करा. येथे तुम्हाला ‘Do you want a masked Aadhaar’ हा पर्याय दिसेल. त्यावर क्लिक करा आणि विनंती केलेली माहिती त्यात भरा. त्यानंतर मास्क आधार कार्ड डाउनलोड करा.
